Սպորտի և արվեստի ամբիոն
Ամբիոնի պատմություն
Համալսարանի կառուցվածքային փոփոխությունների հիման վրա, համաձայն Հոգաբարձուների խորհրդի 23.06.2022թ.-ի N 9.1 որոշման՝ լուծարվել են «Ֆիզիկական դաստիարակության տեսության և մեթոդիկայի», և «Արվեստի» ամբիոնները և ստեղծվել է «Սպորտի և արվեստի ամբիոնը»։
Սպորտի ամբիոնը ստեղծվել է 1947 թվականին: Առաջին վարիչն էր ֆիզկուլտուրային շարժման ակտիվ գործիչ Սուրեն Թոփչյանը: 1963-97թթ. ամբիոնը ղեկավարել է ԽՍՀՄ վաստակավոր մարզիչ, պրոֆեսոր Հովհաննես Առաքելյանը, 1997-ից` մ. գ. թ., պրոֆեսոր Բաբկեն Սերոբյանը:
1971 թվականին ԳՊՄԻ-ում բացվեց ֆիզիկական կուլտուրայի բաժինը, որը հնարավորություն ընձեռեց բացել սպորտային խաղերի ու մարմնամարզության մասնագիտական ամբիոն, որի առաջին վարիչն էր դոցենտ Մկրտիչ Մանուկյանը, այնուհետև ամբիոնը ղեկավարել են պրոֆեսորներ` Ռ. Մանուկյանը, Ռ. Պապոյանը, իսկ 2006 թ-ից՝ մ.գ.թ դոցենտ Ա. Խաչատրյանը: 2013 թվականից Ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտային մանկավարժության ամբիոնները միավորվել և վերանվանվել են ֆիզիկական դաստիարակության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի:
2017 թվականից համալարանի կառուցվածքային փոփոխությունների հիման վրա ամբիոնը կրկին վերանվանվել է «ֆիզիկական դաստիարակության տեսության և մեթոդիկայի» ամբիոնի, իսկ 2022 թվականից «Սպորտի և արվեստի» ամբիոնի: 2017 թվականից ամբիոնի վարիչի պարտականությունները կատարում է մանկ. գիտ. թեկնածու, դոցենտ Գ.Վ.Աղանյանը:
Վերոնշյալ տարիներին ամբիոններում աշխատել են ճանաչված բազմափորձ պրոֆեսորներ, Խորհրդային Միության և հանրապետության վաստակավոր մարզիչներ`Հ. Առաքելյան, Հ. Փարսադանյան, Ֆ. Ղազարյան, Գ. Բուտաև, Գ. Մինասյան, Ռ. Պապոյան, Վ. Գրիգորյան, Բ. Սերոբյան, Ա. Մաթևոսյան, Ռ. Մանուկյան, Մ. Մանուկյան, Ռ. Չոլախյան, Հ. Սահակյան, Հ. Անտիկյան, Ե. Արշակյան, Լ.Պետրոսյան, Ս. Մկրտչյան, Ա. Բոյախչյան, Ս. Խաչատրյան, Ա. Խաչատրյան և ուրիշ վաստակավոր մարզիչ մանկավարժներ: Աշխատակիցների զգալի մասն ունեցել է գիտական կոչումներ և աստիճաններ: Այս ամենի արդյունքում ԳՊՄԻ ուսանող մարզիկները դարձել են ինչպես միջբուհական, այնպես էլ հանրապետական և միջազգային մրցումներում հաղթողներ և մրցանակակիրներ: Այս տարիներին ինստիտուտում հիմնավորվեցին ինչպես մենապայքարային, այնպես էլ խաղային ձևերը, որը խթան հանդիսացավ մարզաձևերի զարգացմանը: 1970 ականներից մինչև օրս Լենինական-Գյումրիի բարձրակարգ մարզիկներից 20 օլիմպիական չեմպիոններ և մրցանակակիրներ ` /Յ. Վարդանյան, Լ. Ջուլֆալակյան, Մ. Իսկանդարյան, Ի. Միլիտոսյան, Ա. Ալեքսանյան/, 70-ից ավելի աշխարհի` /Վ. Միլիտոսյան, Մ. Ապիկյան, Հ.Ռուբենյան, Ա. Մանուկյան/ եվրոպայի չեմպիոններ`/Ռ. Էմմիյան, Մ. Ղազարյան, Հ. Ստեփանյան, Խ. Քյափանակցյան/ մեր բուհի ուսանող շրջանավարտներն են եղել:
Ամբիոնի շրջանավարտները 60-ից ավել համաշխարհային և եվրոպական ռեկորդների հեղինակներ են: Նրանք մարզել և մարզում են ՀՀ հավաքական թիմերը, նրանցից մոտ 30-ը` /Մ. Շիրինյան, Ա. Մխիթարյան, Լ. Ջուլֆալակյան., Կ. Սիմոնյան, Ս. Սարգսյան, Գ. Վարդանյան, / ՀՀ վաստակավոր մարզիչներ են:
Այսօր էլ ամբիոնում իրենց ուսումնառությունն են ստանում և մասնագիտական գիտելիքներն են զարգացնում տարբեր մարզաձևերից ազգային հավաքականի անդամներ, բարձրակարգ մարզիկներ`(աթլետիկա՝ Ե.Մկրտչյան, ծանրամարտ՝ Ս. Գասպարյան,Գ.Կարապետյան,Ա.Աղանյան, ըմբշամարտ՝ Լ. Գևորգյան, Կ. Խաչատրյան, սամբո՝ Գ. Մխիթարյան, Մ. Մանուկյան, ձյուդո՝ Վ. Սարգսյան, Վ. Աղանյան, բռնցքամարտ՝ Գ. Հովհաննիսյան, Ժ. Համազարյան, Ա. Հովհաննիսյան, Դ. Չալոյան, Հ. Ճղրիկյան, Հ. Հակոբյան, հրաձգություն՝ Հ. Մարգարյան, Գ. Հարությունյան, ֆուտբոլ՝ Վ. Այվազյան, Ռ. Մկրտչյան, բասկետբոլ՝ Հ. Գրիգորյան, Ա. Ասեսյան և այլ մարզաձևերից), ովքեր մշտապես ցուցաբերում են բարձր մարզական արդյունքներ ոչ միայն հանրապետության, այլ նաև միջազգային հարթակներում:
Ամբիոնը մեծ աշխատանք է կատարել նաև գիտամանկավարժական բնագավառում: Տպագրվել են ինչպես գիտական, այնպես էլ մեթոդական աշխատանքներ, որոնք իրենց նպաստն են բերել ուսանողների ուսումնադաստիարակչական գործընթացում: Ամբիոնին է պատկանում մանկապարտեզներում ֆիզիկական դաստիարակության պարապմունքների կազմակերպման առաջարկությունը: Կատարված աշխատանքի արդյունքում մշակվել է պարապմունքների անցկացման մեթոդաբանություն, որը ներդրվել է ինչպես քաղաքի, այնպես էլ հանրապետության և նախկին ԽՍՀՄ տարբեր հանրապետություններում` ամբիոնին բերելով համամիութենական ճանաչում:
Ամբիոնն իր գործունեության ընթացքում կազմակերպել է հետևյալ հանրապետական գիտական նստաշրջանները` «Ֆիզիկական դաստիարակություն և նրա դասավանդման մեթոդիկա», «Ազգային բանակին՝ առողջ զինվոր», «Օլիմպիական շարժում», ինչպես նաև «Աճող սերնդի ֆիզիկական և բարոյահոգեբանական պատրաստականություն» թեմաներով :
Այսօր ամբիոնի պրոֆեսորադասախոսական կազմից Գ.Վ.Աղանյանը 065 մասնագիտական խորհրդի անդամ է, Ա.Ա.Սիմոնյանը Մասնագիտական կրթության որակի ապահովման ազգային կենտրոնի փորձագետ է և գեղարվեստական մարմնամարզության միջազգային կարգի մրցավար է: Գ. Բարսեղյանն ընտրվել է Աթլետիկայի ՀՀ հավաքականի գլխավոր մարզիչ:
Ամբիոնի կողմից մշտապես խրախուսվում են մարզական միջոցառումների կազմակերպումը և անցկացումը, միջֆակուլտետային և միջբուհական միջոցառումների մասնակցությունը: Ամբիոնի ուսանողները մասնակցություն են ունեցել Հանրապետական ուսանողական մարզական խաղերին և զբաղեցրել մրցանակային տեղեր տարբեր մարզաձևերից: Ամբիոնը սերտ համագործակցության մեջ է գտնվում մարզի և հանրապետության ֆիզկուլտուրային և սպորտային կազմակերպությունների /ուսանողական մարզական ֆեդերացիա/ հետ:
ՇՊՀ Սպորտի և արվեստի ամբիոնը առաջնային դեր է խաղում Շիրակի տարածաշրջանում մարզիկների պրոֆեսիոնալիզմի աճի, մասնագետ կադրերի պատրաստման և ֆիզիկական կուլտուրայի, սպորտի բարձր մակարդակի ապահովման գործում:
Դասախոսներ